രുചിക്കൂട്ടുകളിൽ വിസ്‌മയമൊരുക്കി മാത്‌സുഹിസ

ആഗോളതലത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമായ റസ്‌റ്ററന്റ് ശൃംഖലകളിലൊന്നാണ് നോബു. ജപ്പാൻകാരനായ നോബു മാത്‌സുഹിസ തന്റെ സ്വന്തം പേരിനെ ഒരു ആഗോള ബ്രാൻഡാക്കി മാറ്റി. പാചക കലയിൽ വൈദ്യഗ്ധ്യമുള്ളവർക്  താരപരിവേഷമുള്ള ഇക്കാലത്ത് താരങ്ങളിൽ താരമാണ്  മാത്‌സുഹിസ . അദ്ദേഹത്തിന്റെ രുചിക്കൂട്ട് ആസ്വദിക്കാനായി ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും രാഷ്ട്രത്തലവൻമാരും ഹോളിവുഡ് താരങ്ങളും അടക്കമുള്ളവരാണ് നോബു റസ്‌റ്ററന്റുകളിലേക്കു ഒഴുകിയെത്തുന്നത്.  

പത്തു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ മനസ്സിൽ കടന്നുകൂടിയ സ്വപ്നമാണ് മാത്സുഹിസയെ പാചകരംഗത്തെ  സവിശേഷ വ്യക്തിത്വമാക്കിയത്. അമ്മയോടൊപ്പം ജപ്പാനിലെ ഒരു റസ്‌റ്ററന്റിൽ നിന്നു ഭക്ഷണം കഴിച്ചപ്പോൾ പരമ്പരാഗതമായ ജപ്പാൻ വിഭവമായ സൂഷിയിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മനസ്സുടക്കി.ഭാവിയിൽ തനിക്കും സൂഷി വിഭവങ്ങൾ ഒരുക്കുന്ന ഒരു പാചകവിദഗ്‌ധനാവണം  എന്ന് സ്വപ്‌നം കണ്ടു. പിന്നീടങ്ങോട്ട് സ്വപ്‍ന സാക്ഷത്കാരത്തിനായുള്ള ശ്രമങ്ങളായിരുന്നു. 1949ൽ ജപ്പാനിൽ ജനിച്ച  മാത്സുഹിസിക്  ഏഴ് വയസ്സുള്ളപ്പോൾ പിതാവ് വാഹനാപകത്തിൽ മരിച്ചു.പിന്നീട് മൂത്ത രണ്ട് സഹോദരങ്ങൾ കൂടി അടങ്ങിയ കുടുംബത്തെ മാതാവാണ് സംരക്ഷിച്ചത്. സ്കൂൾ പഠനത്തിന് ശേഷം അദ്ദേഹം ഒരു റസ്‌റ്ററന്റിൽ ജോലിയിൽ പ്രവേശിച്ചു. ആദ്യത്തെ മൂന്നു വർഷം ഭക്ഷണം പാകം ചെയ്യുന്ന പ്രദേശത്തേക് പോലും അടുക്കാൻ അനുവാദമുണ്ടായിരുന്നില്ല. പാത്രം കഴുകലും തറ വൃത്തിയാക്കലും മാത്രമായിരുന്നു ജോലി.

പാചകക്കാരുടെ കുറവു വന്നപ്പോഴാണ് ആ രംഗത്തേക് കാലെടുത്തു വയ്ക്കാൻ മത്സുഹിസക്കു അവസരം ലഭിച്ചത്. പിന്നീട് നാലു വർഷം ആത്മാർപ്പണത്തോടെ തൊഴിലെടുത്ത് ആ രംഗത്തെ ഒരു വിദഗ്ധനാകാൻ അദ്ദേഹത്തിനായി. റസ്റ്റോറന്റിലെ സ്ഥിരം സന്ദർശകനായിരുന്ന ഒരു പെറു വംശജൻ സ്വന്തമായി ഒരു സംരംഭം തുടങ്ങാനായി മത്സുഹിസയുടെ  കൂടെ ചേർത്തു. ഇരുപതിനാലാമത്തെ വയസ്സിൽ പെറുവിന്റെ തലസ്ഥാനമായ ലിമയിൽ പങ്ക്  വ്യാപാരമായി റസ്‌റ്ററന്റ് ആരംഭിച്ചു. മികച്ച ഭക്ഷണം ഒരുക്കികൊണ്ട് ശ്രദ്ധനേടിയ നോബു മത്സുഹിസയുടെ   കൈപ്പുണ്യം പെറുവിൽ ഖ്യാതി നേടി. മികച്ച നിലവാരമുള്ള മത്സ്യങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുള്ള വിഭവങ്ങളിലൂടെയാണ് അദ്ദേഹം രുചിക്കൂട്ട് ഒരുക്കിയത്. ലാഭത്തിൽ മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച പങ്കാളി വില കുറഞ്ഞ നിലവാരമില്ലാത്ത മത്സ്യങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാൻ നിർബന്ധം തുടങ്ങിയതോടെ പങ്ക് കച്ചവടം അവസാനിപ്പിച്ചു.

പിന്നീട് അലാസ്‌കയിൽ സ്വന്തമായി ഒരു സ്ഥാപനം ആരംഭിച്ചെങ്കിലും അത് കത്തിനശിച്ചതോടെ സർവ്വ സമ്പാദ്യവും നഷ്ടപ്പെട്ടു. അമേരിക്കയിലേക് കുടിയേറിയ അദ്ദേഹം പാചകത്തൊഴിലാളിയായി പണിയെടുത്ത് സമ്പാദിച്ച പണം ചേർത്തുവെച്ച്‌ 1987ൽ മാത്‌സുഹിസ എന്ന പേരിൽ ആരംഭിച്ച റസ്‌റ്ററന്റ്  വൻ വിജയമായി. മാത്‌സുഹിസ യിലെ നിത്യ സന്ദർശകനായിരുന്ന പ്രശസ്ത ഹോളിവുഡ് താരം റോബർട്ട്‌ ഡിനീറോയുടെ പ്രേരണയാൽ 1993ൽ  'നോബു ' എന്ന പേരിൽ റസ്‌റ്ററന്റ്  ശൃംഖലയ്ക്ക് തുടക്കംകുറിച്ചു. ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമായി 32 റസ്‌റ്ററന്റുകളിൽ രുചിക്കൂട്ടുകളെ വിസ്മയമൊരുക്കി 'നോബു 'എന്ന ബ്രാൻഡ് തലയെടുപ്പോടെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

 "പണമോ പ്രശസ്‌തിയോ ആയിരുന്നില്ല തൻ്റെ ലക്ഷ്യം. ഞാനുണ്ടാക്കിയ  വിഭവങ്ങൾ ആസ്വദിക്കുന്നവരുടെ സംതൃപ്തി ആയിരുന്നു എന്റെ ചെറുപ്പം മുതലുണ്ടായിരുന്ന സ്വപ്നം " മാത്‌സുഹിസ പറയുന്നു. 

വിജയത്തിലേക്കൊരു യാത്ര

ദീപാവലി അവധിക്ക് നാട്ടിൽ പോകാൻ ബസ് ടിക്കറ്റ് കിട്ടാതെ വലഞ്ഞ  പണീന്ദ്ര  സമ എന്ന ചെറുപ്പക്കാരന്റെ യാത്ര ചെന്നെത്തിയത് കോടാനുകോടി വിറ്റുവരവുള്ള   ഒരു സംരംഭത്തിലാണ്.പിലാനിയിലെ ബിർള ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്  ഓഫ് ടെക്‌നോളജി  ആൻഡ് സയൻസിൽ (BITS) നിന്നും പഠിച്ചിറങ്ങിയ  പണീന്ദ്ര ബെംഗളൂരിലെ  ടെക്‌സാസ് ഇൻഡസ്ട്രീസീലായിരുന്നു ജോലി ചെയ്തിരുന്നത്. 2005ലെ ദീപാവലി അവധിക്ക്  സ്വദേശമായ ഹൈദരാബാദിലേക്ക് ഒരു ബസ് ടിക്കറ്റ്  ലഭ്യമാകാൻ നന്നേ പാടുപെട്ടു. പത്തോളം ട്രാവൽ  ഏജൻസികളെ  സമീപിച്ചെങ്കിലും നിരാശ ആയിരുന്നു ഫലം. യാത്ര മുടങ്ങിയെങ്കിലും ബസ് ടിക്കറ്റ് ബുക്കിങ്ങിനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്താമെന്ന ദൃഢനിശ്‌ചയത്തോടെ ആയിരുന്നു പണീന്ദ്ര തന്റെ താമസ സ്ഥലത്തേക്ക് മടങ്ങിയത്.   

യാത്രക്കാർക് ട്രാവൽ ഏജൻസികളിൽ കയറിയിറങ്ങാത്ത ഏതൊക്കെ ബസ്സുകളിൽ സീറ്റുകൾ ലഭ്യമാണെന്ന് അറിയാനും ബുക്ക്‌ ചെയ്യുവാനും സൗകര്യമൊരുക്കുന്ന ഒരു പോർട്ടൽ നിർമിക്കുകയായിരുന്നു ലക്ഷ്യം. സഹപാഠികളായ ചരൺ പദ്‌മരാജുവിന്റെയും സുധാകറിന്റെയും സഹകരണത്തോടെ അഞ്ചുലക്ഷം രൂപ ചെലവിൽ പോർട്ടൽ നിർമ്മിച്ചെങ്കിലും ബസ്സുടമകളും ട്രാവൽ ഏജന്റുമാരും സഹകരിക്കാൻ തയ്യാറായിരുന്നില്ല. കമ്പ്യൂട്ടറും സോഫ്റ്റ്‌വെയറുമൊന്നും പരിചിതമല്ലാതായിരുന്ന ബസ് ജീവനക്കാർ മുഖം തിരിച്ചതോടെ പുതിയ  തന്ത്രം ആവിഷ്കരിക്കേണ്ടിവന്നു. യാത്രക്കാർക്കായി  ഒരു  വെബ്  സൈറ്റുണ്ടാക്കി.  സീറ്റ്‌ ആവശ്യമുള്ളവർ ഫോണിലൂടെ വിളിച്ചറിയിച്ചാൽ ബസ് ഓപ്പറേറ്റർമാരുമായി  ബന്ധപ്പെട്ട് സീറ്റൊരുകുന്ന സംവിധാനമായി.പിന്നീട് SMS  ലൂടെ  ടിക്കറ്റെടുക്കുന്ന സംവിധാനമായി. ബെംഗളൂരിലെ ഐടി സ്ഥാപനങ്ങളിൽ കയറിയിറങ്ങി യാത്രക്കാരെ കണ്ടെത്തി. പണീത്രയുടെയും  സുഹൃത്തുക്കളുടെയും ശ്രമഫലമായി ബസ് ടിക്കറ്റ് വിൽപനയിൽ വർദ്ധന വന്നതോടെ പുറംതിരിഞ്ഞുനിന്ന ബസ് ഓപ്പറേറ്റര്മാരും ട്രാവൽ ഏജൻസികളും പുതിയ ആശയത്തെ സ്വീകരിച്ചുതുടങ്ങി . യാത്രക്കാരേയും ബസ് ഓപ്പറേറ്റർമാരെയും ട്രാവൽ ഏജൻസികളെയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യ രൂപപ്പെടുത്തി. 2007ൽ രാജ്യത്തെ പ്രമുഖ ട്രാവൽ കമ്പനികളെയെല്ലാം ഉൾപെടുത്തികൊണ്ട് റെഡ് ബസ് എന്ന ഓൺലൈൻ ബുക്കിങ് സംവിധാനം വിപുലമാക്കി. ആദ്യ വർഷം 50 ലക്ഷം രൂപക്കുള്ള ടിക്കറ്റുകൾ ഓൺലൈനിൽ വിറ്റു. തൊട്ടടുത്ത വർഷം 2008ൽ വിൽപന 5 കോടിയിലേക്കും 2009ൽ 30 കോടിയിലേക്കും 2010ൽ 60 കോടിയിലേക്കും വിൽപന കുതിച്ചുയർന്നു. 2013ൽ വിൽപന 600 കോടിയെത്തി.

കർണാടക സ്‌റ്റേറ്റ് ട്രാൻസ്‌പോർട്ടുമായി വ്യാപര കരാറുണ്ടാക്കിയതും സ്മാർട്ട്‌ ഫോണുകളുടെ കടന്നുവരവും വിൽപന ഉയർത്താൻ കാരണമായി. പണീന്ദ്ര സമ എന്ന ചെറുപ്പക്കാരൻ തന്റെ ഇരുപത്തിയഞ്ചാമത്തെ വയസ്സിൽ സുഹൃത്തുക്കളുടെ സഹായത്താൽ സമാഹരിച്ച 5 ലക്ഷം രൂപയ്ക്ക് തുടങ്ങിയ കമ്പനി മുപ്പത്തിരണ്ടാമത്തെ വയസ്സിൽ വിറ്റപ്പോൾ ലഭിച്ചത് എണ്ണൂറ്   കോടിയോളം രൂപയാണ്. സൗത്ത് ആഫ്രിക്കയിലെ മാധ്യമ ഭീമൻ നാസ്‌പേഴ്സിന്റെ ഇന്ത്യൻ ഘടകമായ ഐബി ബോയാണ് റെഡ് ബസ് ഏറ്റെടുത്തത്. ലോകത്തെ ഏറ്റവും മികച്ച 50 അതിനൂതന ആശയങ്ങളിൽ ഒന്നായി ലോകോത്തര ബിസിനസ് മാഗസിൻ 'ഫാസ്റ്റ് കമ്പനി' 'റെഡ് ബസി' നെ തിരഞ്ഞെടുത്തു. ജീവിതത്തിലുണ്ടാകുന്ന ചില പ്രതിസന്ധികൾ പുതിയ ആശയങ്ങൾക്ക്  വഴിയൊരുക്കും. റെഡ് ബസ് എന്ന ആശയം പലരുടെയും പ്രശ്നങ്ങൾക്കു പരിഹാരം കണ്ടെത്താൻ സഹായകമായതോടെയാണു കൂടുതൽ ജനകീയമായത്.

അലസതയോടു വിടപറയാം

ആരെയും കുറ്റപെടുത്തിയിട്ടു കാര്യമില്ല, എൻ്റെ മടിയാണ് തോൽവിക്കു കാരണം. പരാജയപ്പെടുമ്പോഴൊക്കെ ഇങ്ങനെ സ്വയം കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നവരാണ് ഏറെയും.തോൽവി സംഭവിച്ചവർക്കൊക്കെ ഒരു കാര്യം ഉറപ്പാണ്, താൻ കുറേക്കൂടി പരിശ്രമിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ മെച്ചപ്പെട്ട ഫലം ലഭിച്ചേനെ. എന്നാൽ ഈ ചിന്ത വരുന്നത് പരാജയം സംഭവിക്കുമ്പോൾ മാത്രമാണ്. ചെയ്യേണ്ട കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യേണ്ട സമയത്തു ചെയ്യുമ്പോൾ മാത്രമാണ് കാര്യക്ഷമത കൈവരിക്കാൻ കഴിയുക. ചെയ്യേണ്ട കാര്യങ്ങളെ ചെയ്യേണ്ട സമയത്തു ചെയ്യാതിരിക്കുകയോ മാറ്റിവെക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന ശീലത്തിനാണ് അലസത അഥവാ മടി എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.

പ്രസിദ്ധ ഫ്രഞ്ച് എഴുത്തുകാരൻ ജൂൾസ് റെനാർഡിന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ "അലസത എന്നത് ഒരു ശീലമാണ്, ഷീണിതനാവുന്നതിനു മുമ്പ് വിശ്രമിക്കുന്ന ശീലം." വിശ്രമം ഏതൊരാൾക്കും ആവശ്യമാണ്. എന്തെങ്കിലും തൊഴിലെടുത്തതിന് ശേഷം ഷീണമകറ്റാനുള്ള വിശ്രമം ആസ്വാദകരമാണ്. എന്നാൽ ഒരു പണിയും എടുക്കാതെ സദാ വിശ്രമിക്കണമെന്നുള്ള ചിന്തയാണ് മടിയായി മാറുന്നത്. കാലത്തു ഉണരുന്ന ഒരു വിദ്യാർഥിക്കു തനിക്കു ധാരാളം കാര്യങ്ങൾ പഠിക്കേണ്ടതുണ്ട് എന്ന ബോധ്യമുണ്ട്. എന്നാൽ കുറച്ചു നേരം കൂടി മൂടിപ്പുതച്ചു ഒന്നുറങ്ങിയിട്ടു എണീക്കാം എന്ന് ചിന്തിക്കുന്നതാണ് മടി. ഉണർന്ന് എണീറ്റ് പഠിക്കാൻ ഒരു കാരണം വേണം. ആ കാരണമാണ് നമ്മുടെ മടിയെ അകറ്റുന്നത്. തനിക്കു പലതും ചെയ്യാനുണ്ട് അഥവാ പഠിക്കാനുണ്ട് എന്ന ബോധ്യമുണ്ടായിട്ടുകൂടി പിന്നെയും പഠിക്കാതിരിക്കുന്നതാണ് ഏറ്റവും വലിയ അലസതയുടെ ലക്ഷണം.അലസത കൂടുതൽ അലസതക്കുള്ള ഇന്ധനമാണ്. പ്രവർത്തനം കൂടുതൽ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കുള്ള ഇന്ധനവും.എന്തെങ്കിലുമൊക്കെ പ്രവർത്തിച്ചു തുടങ്ങാതെ മടി മാറ്റാൻ കഴിയില്ല.നാം അടുത്തദിവസത്തേക്കു മാറ്റിവെക്കുന്ന കാര്യങ്ങളിൽ ഒന്നെങ്കിലും ഇന്ന് തന്നെ ചെയ്തുതീർക്കാൻ ഒന്ന് ശ്രമിച്ചു നോക്കൂ.ചെറിയ ശ്രമങ്ങൾ വിജയിക്കുമ്പോൾ കൂടുതൽ ശ്രമിക്കാനുള്ള പ്രചോദനമാകും.ഒരു വർഷത്തിന് ശേഷം ഇതേ ദിവസം ചിലപ്പോൾ നിങ്ങൾ ചിന്തിക്കാം നേരത്തെ ചെയ്തുതുടങ്ങിയിരുന്നുവെങ്കിൽ എന്ന്. നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയ പ്രയത്നങ്ങളെകുറിച്ചോർത്തു നാളെകളിൽ പരിതപിക്കാതിരിക്കാൻ ഇന്നേ തുടങ്ങുക. തുടങ്ങാൻ നല്ല സമയം എന്നൊന്നില്ല. ഒരു നല്ല തുടക്കം കുറിക്കാൻ ഏറ്റവും നല്ല സമയം ഈ നിമിഷമാണ്, ദാ ഇപ്പോൾ നിങ്ങളുടെ മുമ്പിലുള്ള നിമിഷം.

ഒരു പഠിതാവിന്റെ മുമ്പിൽ എപ്പോഴും ഒരു ലക്ഷ്യമുണ്ടാവണം. ഈ ലക്ഷ്യമാണ് അലസത അകറ്റി അറിവ് നേടാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നത്. വലിയ ലക്ഷ്യത്തിൽ എത്തുന്നതിനുമുമ്പ് ചെറിയ ലക്ഷ്യങ്ങൾ സാക്ഷാദ്ക്കരിക്കുക. അതിനിടയിൽ വിശ്രമവും  ആവശ്യമാണ്. എന്നാൽ വിശ്രമം പിന്നീടുള്ള പ്രവർത്തങ്ങൾക്കുള്ള ഊർജം സംഭരിക്കാൻ  ഉതകുന്നതാവണം. താൽക്കാലിക സുഖങ്ങളോടുള്ള അഭിനിവേശമാണ് പലപ്പോഴും നമ്മെ മടിയന്മാരാകുന്നത്.താൽക്കാലിക സുഖകൾക്കു പിന്നാലെ പോകുന്നവർ ആത്യന്തികമായ ദുഃങ്ങളിലേക്കാവും ചെന്നെത്തുക.എന്നാൽ താൽക്കാലിക റിസ്‌കുകൾ അഥവാ ഉദ്യമങ്ങൾ എക്കാലവും ആസ്വാദ്യമായ ജീവിതം കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ അനിവാര്യമായ അടിസ്ഥാന ശിലയൊരുക്കും. അതിനാൽ അലസത വെടിഞ്ഞു മുന്നേറുക, ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ.

ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്നും സമ്പന്നതയിലേക്കു

അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റായിരുന്ന എബ്രഹാം ലിങ്കൺ 1863  ജനുവരി ഒന്നിനാണ് ചരിത്ര പ്രസിദ്ധമായ അടിമത്വ വിമോചന പ്രഖ്യാപനം നടത്തുന്നത്. ദശലക്ഷക്കണക്കിനു ആഫ്രിക്കൻ വംശജരായ അടിമകളെ സ്വാതത്രത്തിന്റെ വെള്ളിവെളിച്ചത്തിലേക്ക് നയിച്ച പ്രഖ്യാപനം. മാഡം സി.ജെ വാക്കർ എന്ന പേരിൽ പ്രസിദ്ധയായ സാറാ ബ്രീഡ്‌ലൗ ജനിച്ചത് 1867 ലാണ്. അതിനാൽ അവളുടെ മാതാപിതാക്കളെയും മൂത്ത സഹോദരങ്ങളെയും പോലെ അടിമയായി ജനിക്കേണ്ടി വന്നില്ല.

സ്വന്തം പ്രയത്നത്താൽ അതിസമ്പന്നയായ ആദ്യത്തെ ആഫ്രിക്കൻ അമേരിക്കൻ വനിത എന്ന നിലയിലാണ് വാക്കർ ചരിത്രത്തിൽ ഇടം നേടിയത്. മികച്ച സംരംഭക എന്നതിലുപരി സാമൂഹിക പ്രവർത്തക, തൊഴിൽ പരിശീലക, പ്രചോദന പ്രഭാഷക എന്നീ നിലകളിലൊക്കെ അവർ ഖ്യാതി നേടി. ലോകത്തെ എക്കാലത്തെയും ഏറ്റവും മികച്ച സംരംഭകരുടെ പട്ടികയിൽ അവർ മുൻനിരയിലുണ്ട്.സ്വാപ്നസമാനമായ ഉന്നത ജീവിതത്തിലേക്ക് നടന്നടുക്കുമ്പോഴും പ്രതീക്ഷയറ്റ ആയിരകണക്കിന് പെൺകുട്ടികൾക്ക് ഒരു പുതിയ ജീവിതം നൽകാനും മാഡം സി.ജെ വാക്കർക്കു  കഴിഞ്ഞു. സാറാ ബ്രീഡ്‌ലൗ  ഏഴാമത്തെ വയസ്സിൽ അനാഥയായി. ജേഷ്ടസഹോദരിയുടെ സംരക്ഷണയിൽ കഴിഞ്ഞ അവൾ പതിനാലാമത്തെ വയസ്സിൽ വിവാഹിതയായി പതിനേഴാമത്തെ വയസ്സിൽ അമ്മയായി. ഇരുപതാമത്തെ വയസ്സിൽ ഭർത്താവ് മോസസിന്റെ മരണത്തെത്തുടർന്ന് വിധവ ആയ അവരുടെ പിന്നീടുള്ള ജീവിതം ക്ലേശകരമായിരുന്നു. മകൾക്ക് നല്ല വിദ്യാഭ്യാസം കൊടുക്കാനുള്ള പണം കണ്ടെത്താൻ വിവിധ ജോലികൾ ചെയ്തു. ഇക്കാലത്തു തന്റെ സമൂഹത്തിലെ സ്ത്രീകൾ അനുഭവിക്കുന്ന ചില പ്രശ്നങ്ങൾ അവർ ശ്രദ്ധിച്ചത്. താനടക്കമുള്ള ആഫ്രിക്കൻ അമേരിക്കൻ സ്ത്രീകളുടെ വലിയൊരു പ്രശ്നമായിരുന്നു താരനും മുടികൊഴിച്ചിലും. വല്ലപ്പോഴും മാത്രം കുളിക്കുന്നതും ശുചിത്വമില്ലായ്മയുമാണ്  മുടികൊഴിച്ചിലിനു കാരണമെന്നു അവർ മനസിലാക്കി.ഈ പ്രശ്നത്തിന് പരിഹാരം കണ്ടെത്താൻ അവർ മുന്നിട്ടിറങ്ങി.

മുടികൊഴിച്ചിൽ തടയാനുള്ള മരുന്ന് കണ്ടെത്താൻ നിരവധി ഗവേഷണങ്ങൾ നടത്തി. വളരെക്കാലത്തെ പ്രയ്തനങ്ങൾക്കൊടുവിൽ സാറ വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഹെയർ ഓയിൽ സ്വന്തം തലയിൽ പരീക്ഷിച്ചു. വളരെ ഫലപ്രദമായ തൻ്റെ കണ്ടെത്തൽ കൂടുതൽ സ്ത്രീകളിലേക്കു അവർ എത്തിച്ചു. കൂടുതൽ ആവശ്യക്കാരെത്തിയതോടെ വ്യവസായികമായ ഉത്പാദനം ആരംഭിച്ചു.വീടുവീടാന്തരം കയറിയിറങ്ങിയുള്ളതായിരുന്നു വില്പന. അതിനായി ആയിരകണക്കിന് പെൺകുട്ടികളെയും നിയമിച്ചു. പടിപടിയായി അവർ അമേരിക്കയിൽ അറിയപ്പെടുന്ന സംരംഭകയായി. ഇതിനിടെ ചാൾസ് വാക്കറെ വിവാഹം കഴിച്ചതോടെയാണ് മാഡം സി.ജെ വാക്കർ എന്ന പേര് അവർ സ്വീകരിച്ചത്. സ്വന്തം പേരിൽ അവർ പുറത്തിറക്കിയ സൗന്ദര്യ വർധക ഉത്പന്നങ്ങൾ വിപണി കീഴടക്കി.

അതിസമ്പന്നയായ വാക്കർ തൻ്റെ സമ്പത്തിന്റെ നല്ലൊരു വിഹിതം ആഫ്രിക്കൻ അമേരിക്കൻ സ്ത്രീകളുടെ ഉന്നമനത്തിനായി വിനിയോഗിച്ചു. അവരിൽ ആത്മാഭിമാനം ഉണർത്താനും സ്വന്തം കാലിൽ നിൽക്കാനും പ്രേരണ നൽകി. കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാർ  കടുത്ത അവഗണയും പീഡനങ്ങളും നേരിടുന്ന കാലത്താണ് മാഡം സി.ജെ വാക്കർ അവർക്കു പ്രത്യാശയും പ്രചോദനവും നൽകിയത്. "അവസരങ്ങളെ പ്രതീക്ഷിച്ചിരിക്കാതെ അവ കണ്ടെത്തുക" എന്ന് വാക്കർ അവരെയും പ്രചോദിപ്പിച്ചു. അമ്പത്തൊന്നാം വയസ്സിൽ അവർ മരിക്കുമ്പോൾ ഇരുപത്തിനായിരത്തിലേറെ സ്ത്രീകൾക്ക് തൊഴിൽ നൽകുന്ന ഒരു മഹാപ്രസ്ഥാനം പടുത്തുയർത്താൻ അവർക്കു കഴിഞ്ഞു. ഇച്ഛാശക്തിയോടെയും സ്ഥിരോത്സാഹത്തോടെയും പ്രവർത്തിച്ചാൽ ഏതൊരാൾക്കും വിജയിക്കാൻ കഴിയും എന്ന് തെളിയിച്ച മാഡം സി.ജെ വാക്കർ ഇന്നും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള  സംരംഭകരുടെ മാതൃകയാണ്.

വിജയവും തോൽവിയും നമ്മുടെ കയ്യിൽത്തന്നെ

   

ജീവിതത്തിൽ ചില അവസരങ്ങളിൽ വിജയവും പരാജയവും നേരിടേണ്ടിവരാറുണ്ട് .ഓരോ തോൽവിയിലും തളരാതെ മുന്നേറാനുള്ള കരുത്തു സ്വന്തം ഉള്ളിൽ നിന്ന് തന്നെ കണ്ടെത്തണം.അങ്ങനെ ജീവിച്ചു കാണിച്ച ഒരുപാടുപേരുണ്ട്.അതിൽ ഒരാളാണ് ആശിഷ് ഹേംറജാനി.

ഒരു സിനിമ കാണണമെന്ന ആഗ്രഹത്തോടെ തിയറ്ററിലെ നീണ്ട ക്യുവിൽ മണിക്കൂറുകളോളം കാത്തു നിന്ന് അവസാനം ടിക്കറ്റ് ലഭിക്കാതെ മടങ്ങേണ്ടിവരുന്നവരുടെ നിരാശ അതനുഭവിച്ചവർക്കേ മനസ്സിലാവൂ. ടിക്കറ്റ് ലഭിക്കുമോ എന്ന ആകുലതയാൽ തീയേറ്ററുകളിൽ നിന്നും വിട്ടുനിന്നിരുന്നത് നിരവധി ആളുകളാണ്. എന്നാൽ ഇന്ന് നീണ്ട ക്യൂ എന്ന പേടിസ്വപ്‌നം ഒഴിവാക്കി മനസമാധാനത്തോടെ മുൻകൂറായി ടിക്കറ്റെടുത്തു സിനിമ ആസ്വാദിക്കാനുള്ള  സൗകര്യമുണ്ട്. ഇരുപത്തിനാലുകാരനായ ഒരു ചെറുപ്പക്കാരന്റെ മനസ്സിലുദിച്ച ഒരാശയമാണ്‌ ഇന്ത്യയിൽ സുഗമമായി ടിക്കറ്റെടുത്തുകൊണ്ടു തിയേറ്ററിലെത്താൻ വഴിയൊരുക്കിയത്. ഇതിലൂടെ  സിനിമ വ്യവസായത്തിന് തന്നെ വമ്പിച്ച മുന്നേറ്റമുണ്ടാകാനുമായി.

മുംബൈ സർവകലാശാലയിൽ നിന്നും മാനേജ്‌മന്റ് പഠനം പൂർത്തീകരിച്ചു ഒരു സ്വകാര്യ കമ്പനിയിൽ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന ആശിഷ് ഹേംറജാനിക് 1999ൽ ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയിലേക്കു ഒരു യാത്ര പുറപ്പെട്ടു. അവിടെ ഒരു പാർക്കിലെ മരത്തണലിൽ റേഡിയോ സ്രവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കെയാണ് ആശിഷിന്റെ മനസ്സിൽ ഒരാശയം പിറന്നത്. റഗ്ബി മത്സരം കാണാനായി ടിക്കറ്റുകൾ ഒരുക്കികൊടുക്കുന്ന കമ്പനികളുടെ റേഡിയോ പരസ്യം കേട്ടപ്പോൾ എന്തുകൊണ്ട് ഈ സംവിധാനം ഇന്ത്യയിലും ഏർപെടുത്തിക്കൂടാ എന്ന ചിന്തയിൽ നിന്നുമാണ് സിനിമക്കുള്ള ടിക്കറ്റുകൾ തരപ്പെടുത്തികൊടുക്കാനൊരു കമ്പനി തുടങ്ങാനുള്ള തീരുമാനമെടുത്തത്.ഇന്ത്യയിൽ തിരിച്ചെത്തിയ ആശിഷ് ജോലി ഉപേക്ഷിച്ചു സ്വന്തം സംരംഭത്തിന് തുടക്കം കുറിച്ചു. രണ്ടു സുഹൃത്തുക്കളേയും കൂടെ ചേർത്തുകൊണ്ട് ബിഗ് ട്രീ എന്റർടെയ്ൻമെന്റ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് എന്ന പേരിലായിരുന്നു സ്ഥാപനം. ആശിഷിന്റെ കിടപ്പുമുറി ആയിരുന്നു കമ്പനിയുടെ ആസ്ഥാനം.

ഉപഭോക്താക്കൾക്കു സിനിമ ടിക്കറ്റ് ബുക്ക് ചെയ്യാനായി ഒരു വെബ്‌സൈറ്റ് തുടങ്ങി.ഓൺലൈൻ പേയ്‌മെന്റ് അക്കാലത്തു ഇല്ലാതിരുന്നതിനാൽ ആവശ്യകാർക്ക് ടിക്കറ്റുകൾ അവരുടെ പക്കൽ എത്തിച്ചു നൽകി ആയിരുന്നു തുടക്കം. നൂറ്റിഅൻപതോളം ജീവനക്കാർ ടിക്കറ്റുകൾ എത്തിച്ചു നൽകാൻ ബൈക്കുകളിൽ നഗരത്തിലൂടെ സഞ്ചരിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. 2002ൽ ആഗോളതലത്തിൽ വെബ്‌സൈറ്റ് അധിഷ്‌ഠിത വ്യവസായങ്ങൾക്കു നേരിട്ട ആഘാതം ആശിഷിന്റെ കമ്പനിയേയും ബാധിച്ചു.കടുത്ത സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയെ നേരിടാൻ ജീവനക്കാരുടെ എണ്ണം കുറച്ചു. വേതനവും വെട്ടികുറക്കേണ്ടിവന്നു. കമ്പനി പൂട്ടിപോവേണ്ട സാഹചര്യത്തിലും പ്രതീക്ഷ കൈവിടാതെ പിടിച്ചുനിന്നു. തന്റെ ആശയം ലോകം ഏറ്റെടുക്കും എന്ന ഉറച്ച വിശ്വാസം ആശിഷിനുണ്ടായിരുന്നു.

2002ൽ ജെ.പി മോർഗനിൽ നിന്നും ലഭിച്ച സാമ്പത്തിക പിന്തുണയും പുതിയ മൾട്ടിപ്ലക്‌സ്  തിയറ്ററുകളുടെ കടന്നുവരവും കമ്പനി വളരാൻ കാരണമായി. ഇന്ത്യയിലെ  മൾട്ടിപ്ലക്‌സ് കമ്പനികൾക്കു ആവശ്യമായ ടിക്കറ്റ് സംവിധാനത്തിനുള്ള സോഫ്റ്റുവെയറുകൾ നിർമിച്ചു നൽകിയാണ് കമ്പനി പിടിച്ചു നിന്നത്. "ഗോ ഫോർ ടിക്കറ്റിങ്" എന്ന പേരിൽ ആരംഭിച്ച ടിക്കറ്റ് സേവനം 2002ൽ "ഇന്ത്യ ടിക്കറ്റിങ്" എന്ന പേരിലും ഇന്ന് "ബുക്ക് മൈ ഷോ" എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നു. ബുക്ക് മൈ ഷോ മൊബൈൽ ആപ്പിന്റെ സഹായത്താൽ ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള തിയറ്ററുകളിൽ മുൻകൂട്ടി ടിക്കറ്റ് ബുക്ക് ചെയ്യാനാവും. ഐപിഎൽ പോലുള്ള സ്പോർട്സ്  മത്സരങ്ങൾക്കുള്ള ടിക്കറ്റുകളും വാങ്ങാൻ പിന്നീട് സൗകര്യമൊരുക്കി. ആശിഷിന്റെ കിടപ്പുമുറിയിൽ തുടങ്ങിയ കമ്പനിയുടെ പ്രവർത്തനം വിദേശരാജ്യങ്ങളിലേക്കും വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്നു. മൂവായിരത്തിലേറെ മൂല്യമുണ്ട് ഇന്ന് ഈ സംരഭത്തിന്.

തോൽ‌വിയിൽ   തളരാത്ത മനസ്സും, വിജയിക്കുമെന്ന ആത്മവിശ്വാസവും  ഉണ്ടെങ്കിൽ  ജീവിതത്തിൽ വിജയം ഉറപ്പിക്കാം.

എങ്ങനെ ഭൂമിയെ രക്ഷിക്കാം

ഭൂമിയുടെ നിലനിൽപ്പിനായി എന്തെല്ലാം ചെയ്യാൻ സാധിക്കും?അതിനുള്ള ഉത്തരം പ്രകൃതി തന്നെ നമുക്ക് തരും.പ്രകൃതി എന്നാൽ എന്താണ്?കാടുകൾ, മരങ്ങൾ,പൂക്കൾ, പക്ഷി മൃകാദികൾ, പുഴകൾ,തോടുകൾ,കായലുകൾ, അങ്ങനെ എല്ലാം ചേർന്നാലേ പ്രകൃതിക്കു സന്തുനിലവാസ്ഥ ഉണ്ടെന്നു പറയാൻ പറ്റു. പ്രകൃതി അസന്തുനിലാവസ്ഥയിലാണെങ്കിൽ അതിനർത്ഥം പ്രകൃതിയിലെ ഏതെങ്കിലും ഒരു ഘടകത്തിന് നാശം സംഭവിച്ചു എന്നാണ്.അതായത് ഭൂമിയുടെ നാശം ആരംഭിച്ചു എന്ന്.

നമ്മുടെ പ്രകൃതി സന്തുനിലാവസ്ഥയിൽ ആണോ ?അല്ല ,അതിനു  കാരണക്കാർ മനുഷ്യരും. പ്രകൃതിയിലെ എല്ലാ ഘടകങ്ങളും മനുഷ്യൻ ഇല്ലാതാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ഭൂമിയുടെ നിലനിൽപ്പ് സാധ്യമാവണമെങ്കിൽ മനുഷ്യൻറെ പ്രവർത്തികൾ തിരുത്തണം.കാടുകൾ വെട്ടിത്തെളിച്ചും മരങ്ങൾ മുറിച്ചുമാറ്റിയും കെട്ടിടങ്ങളും നഗരങ്ങളും പണിയുമ്പോൾ എന്താണ് സത്യത്തിൽ സംഭവിക്കുന്നത് എന്ന് ചിന്തിച്ചിട്ടുണ്ടോ? കട്ടിലുള്ള ജീവജാലങ്ങളുടെ നിലനിൽപ് ഇല്ലാതാവുകയും വംശനാശം ഉണ്ടാവുകയും ചെയ്യുന്നു.വാസസ്ഥലം നഷ്ടപ്പെടുന്ന ചില വിഭാഗം ഗ്രാമങ്ങളിലേക്കും നഗരങ്ങളിലേക്കും ഇറങ്ങുന്നു. മരങ്ങൾ കുറയുന്നതോടെ  മഴ കുറയും, ശുദ്ധവായുവും കുറയുന്നു, അങ്ങനെ ചൂട് കൂടുതലാവുന്നു, ജലക്ഷാമം രൂക്ഷമാകും.പുഴ തോട് തുടങ്ങിയ ജലസ്രോതസ്സുകൾ നശിക്കുമ്പോൾ ജലക്ഷാമം രൂക്ഷമാകും.സത്യത്തിൽ മനുഷ്യൻ ഇല്ലാതാകുന്നതെല്ലാം മനുഷ്യനിലനില്പിന്റെ അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങൾ ആണ്.  

പ്രകൃതിയില്ലെങ്കിൽ മനുഷ്യനില്ല എന്ന വലിയ സത്യം മനസിലാക്കികൊണ്ടുള്ള വികസനം നടത്തിയാൽ മതി.അല്ലെങ്കിൽ എല്ലാകണ്ടുപിടുത്തങ്ങളും നടത്തിക്കഴിയുമ്പോൾ അത് സന്തോഷത്തോടെ ആസ്വദിക്കാനുള്ള ആരോഗ്യമോ ജീവനോ ഉണ്ടായെന്നു വരില്ല. 

നമ്മുടെ ഭൂമിയെ രക്ഷിക്കാനായി നമ്മുക്ക് പലതും ചെയ്യാൻ കഴിയും.മരങ്ങൾ വെച്ച് പിടിപ്പിക്കുക, അത് നമ്മുടെ വായു മലിനീകരണവും അന്തരീക്ഷ താപനിലയെ ക്രമീകരിക്കുകയും ചെയ്യും, ക്രമേണ ആവശ്യത്തിന് മഴയും ലഭിക്കും.നമ്മുടെ കാടുകളെ ഇല്ലാതാകുന്നത് തടയണം.പുഴയിൽ മാലിന്യങ്ങൾ ഇടുന്നതും മണൽ വാരുന്നതും തടയാം.ഏതു സാധാരണക്കാരനും ഇതെല്ലാം ചെയ്യാം.അങ്ങനെ ഒരു പരുധിവരെ പ്രകൃതിയെയും ഭൂമിയേയും നമുക്കു സന്തുനിലാവസ്ഥയിൽ നിലനിർത്താൻ  സാധിക്കില്ലേ? ഒരു വ്യക്തിയിലൂടെ എല്ലാവരിലും ഉണ്ടാവുന്ന മാറ്റം പ്രകൃതിയിൽ പ്രതിധ്വനിക്കും.

ഇനി എത്ര നാൾ ഭൂമി ജീവനോടെ?

ഋതുഭേതുകൾ മാറുന്നതിനനുസരിച്ചു വേനലും മഞ്ഞും മഴയും മാറി മാറി വന്നുകൊണ്ടിരിക്കും, അതാണ്  പ്രകൃതി നിയമം.എന്നാൽ കാലങ്ങൾ കഴിയുംതോറും ചൂടിൻറെ അളവ് കൂടുകയും മഴയുടെ അളവ് കുറയുകയുമാണ്.സൂര്യഗാതമേറ്റു ആളുകൾ മരിച്ചു വീഴുന്നു. ഇങ്ങനെ ആണെങ്കിൽ ഭൂമിയുടെ ഭാവി എന്താകും?മനുഷ്യന് വേണ്ടത് ഉണ്ടാകാനുള്ള ഓട്ടത്തിൽ പ്രകൃതിയെ മറക്കുകയാണവൻ.പ്രകൃതിയുടെ സന്തുനിലാവസ്ഥയെ താളം തെറ്റിക്കും വിധം ചൂഷണം ചെയ്യുന്നു.ഭാവിയെ കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാതെ വർത്തമാനത്തിലൂടെ നടക്കുന്ന മനുഷ്യന് എന്ന് തിരിച്ചറിവുണ്ടാകും?കാടുവെട്ടിത്തെളിച്ചു നഗരങ്ങൾ ആക്കുന്നു.അങ്ങനെ കാട്ടിൽ ജീവിക്കേണ്ട മൃഗങ്ങൾ നാട്ടിലിറങ്ങി മനുഷ്യനെ കൊല്ലുന്നു.ജീവിജാലങ്ങൾക്കു വംശനാശം സംഭവിക്കുന്നു.മനുഷ്യന് മാത്രമല്ല മൃഗങ്ങൾക്കും പക്ഷികൾക്കും എല്ലാം ഭൂമിയിൽ ജീവിക്കാനുള്ള  അവകാശം ഉണ്ട്. ഭൂമിയിൽ വസിക്കുന്ന എല്ലാം പരസ്പരം ആശ്രയിച്ചാണ് ജീവിക്കുന്നത്, ഒരു വിഭാകത്തിന്റെ ഇല്ലായ്മയുടെ മറ്റുള്ളവയുടെ നാശം ആരംഭിക്കുന്നു.

വെട്ടിമാറ്റുന്ന ഓരോ മരവും നാളത്തെ പ്രതീക്ഷയാണ് ഇല്ലാതാകുന്നത്.പടുത്തുയർത്തുന്ന കോൺഗ്രീറ്റ് കെട്ടിടങ്ങളും എസിയുടെ തണുപ്പും, തണലും ആശ്വാസവും തന്നേകാം അത് മതിയോ ജീവിക്കാൻ? കുടിക്കാൻ വെള്ളവും ശ്വസിക്കാൻ ശുദ്ധവായുവും ഇല്ലാതികിയിട്ടു എന്ത് ജീവിതം? 

ഞാൻ ഭയക്കുന്നു എൻ്റെ ഭൂമിയെ കുറിച്ചോർത്തു, ഭാവി തലമുറയെ കുറിച്ചോർത്തു. മനുഷ്യൻ എന്തെല്ലാം ക്രൂരതകൾ ആണ് പ്രകൃതിയോട് ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത് .മരങ്ങൾ വെട്ടിമാറ്റി കെട്ടിടങ്ങൾ പണിയുന്നു, അത് മഴ പെയ്യാനുള്ള സാധ്യത കുറക്കുന്നു. ടൈലിട്ട മുറ്റങ്ങൾ മഴയെ മണ്ണിനടിയിൽ ഒലിച്ചിറങ്ങുന്നത് തടയുന്നു.ജലസ്രോതസുകളായ തോടും പുഴയും കായലും മണൽവാരി ഇല്ലാതാക്കുന്നതിന് പുറമേ മാലിന്യങ്ങൾ നിക്ഷേപിച്ചു ദിനംപ്രതി മലിനമാക്കുന്നു, അതുമൂലം അവിടെ വസിക്കുന്ന ജീവജാലങ്ങളുടെ നിലനിൽപ് തന്നെ ഇല്ലാതാവുന്നു.

എസി, ഫ്രിഡ്ജ് ഇവയുടെയെല്ലാം കൂടുതലായുള്ള ഉപയോഗം ഓസോൺ പാളിയെ നശിപ്പിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.ഓരോ വേനൽ കാലവും കൂടുതൽ കൂടുതൽ രൂക്ഷമാവുകയാണ്.വാഹനങ്ങളുടെയും പ്ലാസ്റ്റിക്കിന്റെയും  കുടികൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഉപയോഗം അന്തരീക്ഷത്തിൽ മലിനീകരണം മാത്രമല്ല പുതിയ പുതിയ രോഗങ്ങൾക്കു കൂടിയുള്ള വാതിൽ തുറക്കുകയാണ്.പുതിയ കണ്ടുപിടിത്തങ്ങൾ മനുഷ്യൻറ്റെ ജീവിതം എളുപ്പമാകുന്നതും നിലനിൽപ് അപകടത്തിൽ ആകുന്നതും ആണ്.കാലങ്ങൾ കഴിയുംതോറും മനുഷ്യൻ പ്രകൃതിയെ ചൂഷണം ചെയ്തു പ്രകൃതിയെ ഇല്ലാതാക്കുക മാത്രമാണ് ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. വരുംകാലങ്ങളിൽ ഓക്സിജൻ മാസ്ക് വെക്കാതെ പുറത്തിറങ്ങാൻ പറ്റാത്ത അവസ്ഥ ആയിരിക്കും.ഇനിയൊരു ലോകമഹായുദ്ധം ഉണ്ടാവുമെങ്കിൽ അത് ജലത്തിന് വേണ്ടി ആയിരിക്കും.

ഒരു മരം വെട്ടുമ്പോൾ നൂറു തൈകൾ നടണം, വെട്ടിമാറ്റുന്ന ഓരോ മരങ്ങളും അടക്കപെടുന്ന വായുഅറകൾ ആണ്, മഴയുടെ സ്രോതസുകൾ ആണ്.തിരിച്ചറിവുണ്ടാവേണ്ട കാലം അതിക്രമിച്ചിരിക്കുന്നു.മഴയില്ലാത്ത, വെള്ളമില്ലാത്ത,ശുദ്ധവായു ഇല്ലാത്ത, ഒരു ഭാവികലത്തേക്കു നടന്നു പോയികൊണ്ടിരിക്കുകയാണ് നമ്മൾ. മനുഷ്യനിലൂടെ പ്രകൃതിയും പ്രകൃതിയിലൂടെ ഭൂമിയും ജീവിക്കുന്നു. മരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന പ്രകൃതി മരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന മനുഷ്യനേയും ഭൂമിയേയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

ഹേ മനുഷ്യ ഇനിയെന്തിനു അമാന്തം!

നിനക്കുള്ള കുഴിയുമിനിയും വെട്ടണമോ!

നിർത്തിപ്പോവു നല്ലൊരു ഭാവികലത്തിനായ്

എങ്ങനെ ഭൂമിയെ രക്ഷിക്കാം